Fundacja im. Stanisława Karłowskiego

Morenowy krajobraz Pojezierza Drawskiego, na którym położone jest biodynamiczne ekologiczne gospodarstwo rolne Juchowo oraz dziewicze walory przyrodnicze okolicy z dużym udziałem lasów i jezior sprawiły, że tereny te w przeszłości były słabo zaludnione i uprzemysłowione, a głównym zajęciem ludności była uprawa ziemi, hodowla zwierząt, pozyskiwanie okolicznych ziół i owoców oraz lokalne przetwórstwo rolne.
Aby zachować naturalne wartości tego regionu i utrzymywać jego niepowtarzalny charakter dla obecnych i przyszłych pokoleń, przed ponad 20 laty powstała międzynarodowa inicjatywa „Projekt Wiejski Juchowo-Radacz-Kądzielna”. Przyczyniła się m.in. do powstania na obszarze 1900 ha certyfikowanego ekologicznego i biodynamicznego gospodarstwa rolnego JUCHOWO FARM. W ramach Projektu Wiejskiego rozwijają się obszary takie jak: edukacja i pedagogika, ochrona przyrody, badania naukowe, tradycyjne rzemieślnicze przetwórstwo oraz Zakład Aktywności Zawodowej dla osób niepełnosprawnych.

OBSZARY DZIAŁANIA

ROLNICTWO
Dobrostanowa hodowla krów w Juchowie jest podstawą biodynamicznej produkcji rolnej. W gospodarstwie prowadzona jest hodowla 360 krów mlecznych 3 ras: Holsztyńsko-Fryzyjska (HF), Brown Swiss (BS) i polska czerwona, hodowane zgodnie z zasadami długowieczności. Zwierzęta zamieszkują w drewnianych oborach z wydzielonymi strefami dla boksów legowiskowych, posiadają strefą wybiegową połączoną ze stołem paszowym. Część powierzchni wybiegowych nie jest zadaszona aby zwierzęta mogły przebywać na wolnym powietrzu, na słońcu oraz w deszczu. W okresie od kwietnia do października krowy przebywają na pastwiskach położonych w pobliżu obór, w okresie zimowym karmione są sianem z traw, koniczyny i lucerny oraz dokarmiane paszą treściwą. W gospodarstwie produkowane jest mleko A2, które w swoim składzie posiada najbardziej pierwotny wariant beta-kazeiny. W łańcuchu aminokwasowym tego białka występuje prolina, dzięki czemu proces trawienia jest korzystniejszy dla ludzkiego organizmu.
Roślinna produkcja rolna i jej biodynamiczne aspekty, to przede wszystkim:
– dążenie do zamknięcia obiegu materii w gospodarstwie poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej i zwierzęcej;
– maksymalne ożywienie gleby dzięki naturalnemu nawożeniu, prowadzonej gospodarce kompostowej i stosowaniu preparatów biodynamicznych;
– stosowanie zmianowania i sąsiedztwa roślin z uwzględnieniem wzajemnego ich oddziaływania na siebie;
– wykorzystanie oddziaływania energii atmosfery i kosmosu (kalendarz biodynamiczny).
W gospodarstwie uprawiane są m.in.: stare odmiany zbóż chlebowych, takie jak: orkisz Oberkulmer Rotkorn, pszenica „pradawne ziarno”, pszenica samopsza, żyto, owies, pszenica, gryka, jęczmień, rośliny oleiste: len, rzepak, warzywa okopowe: buraki ćwikłowe, marchew, ziemniaki, kapusta, cebula, warzywa sezonowe, zioła lecznicze i kulinarne.

PRZETWÓRSTWO ZBOŻOWE
Na terenie gospodarstwa przed kilkoma laty uruchomiono młyn żarnowy. Mielone są w nim tylko zboża pochodzące z własnej produkcji, dzięki czemu znana jest ich jakość – od wysiania ziarna, poprzez ich zbiór i przetwórstwo. Podczas procesu mielenia zwracana jest szczególna uwaga na ustawienie niewielkiej prędkości kamienia żarnowego oraz minimalnej temperatury, aby mąka zachowała wszystkie swe najcenniejsze składniki. W ofercie dostępne są: mąka orkiszowa, mąka żytnia, mąka pszenna razowa, mąka z samopszy, kaszka pszenna, kaszka orkiszowa.

SEROWARNIA
W liczącym ponad 100 lat budynku folwarcznym gospodarstwa, w niedalekim sąsiedztwie obór, urządzono przed kilkoma laty tradycyjną serowarnię, która przetwarza wyłącznie mleko pochodzące z naszego stada długowiecznych, pasących się na łąkach, krów mlecznych. Wyprodukowane sery trafiają do dojrzewalni, która mieści się w zabytkowej piwnicy budynku.
Wychodząc oczekiwaniom klientów odwiedzających gospodarstwo, serowarnia rozszerzyła swoją ofertę o produkcję twarogu, jogurtu oraz serów pleśniowych.

ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ dla osób niepełnosprawnych
ZAZ w Juchowie prowadzi działalność produkcyjno-usługową w obszarze ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa. Działa na zasadach asocjacji z podmiotami funkcjonującymi w obrębie Projektu Wiejskiego. Łączy pracę zawodową, działania społeczne i rehabilitacyjne osób z niepełnosprawnościami (Nasi Ludzie) w celu przygotowania ich do życia w otwartym środowisku pracy.

Aktywności ZAZ:
– Ekologiczne rolnictwo: ogród ziołowo – owocowy w zgodzie z naturą
Działalność rolnicza ZAZ obejmuje uprawę ziół leczniczych, przyprawowych i krzewów owocowych. Nasi Ludzie pielęgnują uprawy i ręcznie prowadzą zbiory. Ogród prowadzony jest zgodnie z kalendarzem biodynamicznym.
– Ekologiczne przetwórstwo: zioła, owoce, warzywa
Stosujemy zasadę przetwarzania surowców tylko w niezbędnym stopniu. Przetwórstwo ma na celu zachowanie wysokiej jakości biologicznej surowców, bazuje na tradycyjnych metodach mechanicznych, fizycznych i fermentacyjnych.
– Ekologiczna piekarnia
W piekarni produkowane są chleby na bazie zakwasu i mąki z gospodarstwa: z dawnych gatunków zbóż, m.in. orkiszu i samopszy. Procesy prowadzone są w sposób naturalny, bez przyspieszania. W ramach obszaru działa również wytwórnia ciastek i makaronu.
– Manufaktura w Juchowie
W okresie zimowym w ZAZ wytwarzane są wyroby rękodzielnicze z naturalnych surowców: wikliny, drewna, wosku i papieru. Koszyk wiklinowy czy woskowa świeca może być miłym upominkiem.
– Usługi pielęgnacji terenów zielonych i prace porządkowe
Poprzez usługi pracownicy ZAZ realnie wpływają na kształtowanie rolniczego krajobrazu i ochronę środowiska, dbają o trawniki i rabaty kwiatowe na terenie gospodarstwa oraz pielęgnują nasadzenia śródpolne.

EDUKACJA
Biodynamiczne gospodarstwo ekologiczne Juchowo Farm to atrakcyjne miejsce angażujące wszystkie zmysły, by doświadczać przyrody, zjawisk oraz współdziałania człowieka z otaczającą przyrodą: hodowla zwierząt w zgodzie z naturą, założone łąki kwietne, oczka wodne i „zielone dachy”, gospodarka pasieczna, mała retencja wodna oraz tradycyjne rękodzielnicze przetwórstwo na bazie surowców z gospodarstwa.
Oferujemy: warsztaty edukacyjne, projekty letnie dla dzieci i młodzieży, praktyki uczniowskie i studenckie, wizyty studyjne.
Nasze gospodarstwo ekologiczne jest członkiem certyfikowanej Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych.

OCHRONA PRZYRODY, PSZCZELARSTWO, GOSPODARKA WODNA
Zachowanie oraz zrównoważone wykorzystanie różnorodności biologicznej stanowią podstawę dobrostanu ludzi i zwierząt. Działania w kierunku ochrony zasobów naturalnych oraz prace rolne w gospodarstwie są ze sobą powiązane w sposób umożliwiający zrównoważone oddziaływanie zarówno na krajobraz jak i sferę rolną. Kształtowanie krajobrazów wodnych przeciwdziała stepowieniu terenu, założone śluzy oraz rowy melioracyjne służą w razie potrzeby regulacji poziomu wody.
Na terenie gospodarstwa w przeciągu ostatnich 10 lat założono ponad 20 zbiorników retencyjnych oraz posadzono ponad 5.000 m.b. pasów zadrzewień śródpolnych, w skład których wchodzą rodzime gatunki drzew i krzewów, w tym jadalne i miododajne: lipa, brzoza, klon, grab, leszczyna, głóg, dzika róża, śnieguliczka, rokitnik, bez czarny, porzeczka czarna i czerwona.
W celu zwiększenia bioróżnorodności zakładane są również szpalery drzew przy polnych drogach oraz wzdłuż cieków wodnych. W szpalerach tych posadzono ponad kilka tysięcy drzew, w tym wysokopiennych drzew owocowych, lip, buków i dębów. Przyczynia się to do powstawania mikroklimatu stanowiącego ochronę przed erozją wietrzną oraz przed ekstremalnymi warunkami pogodowymi. Jednocześnie zachowane są miejsca schronienia dla wielu gatunków ptaków, owadów, płazów i roślin dzikorosnących.
Tradycją naszego regionu od zarania wieków było pszczelarstwo – odgrywa ono u nas ogromną rolę. Od roku 2022 pasieka gospodarstwa z 50 pniami pszczelimi posiada statut konwersji na rolnictwo ekologiczne. Podczas sezonu, ule są rozmieszczane w pobliżu upraw miododajnych i pożytków pszczelich. W bliskim sąsiedztwie pasieczyska założono kilka miododajnych łąk kwietnych.

BADANIA NAUKOWE
Na terenie biodynamicznego ekologicznego gospodarstwa rolnego Juchowo prowadzonych jest wiele różnych badań naukowych. Celem ich jest lepsze rozpoznanie wzajemnych oddziaływań poszczególnych sfer gospodarstwa: gleby, upraw rolniczych, zwierząt oraz ludzi pracujących w gospodarstwie. Pozwoli to na udoskonalenie funkcjonowania gospodarstwa i wypracowanie modelu zrównoważonych systemów produkcji rolnej oraz rzemieślniczego tradycyjnego przetwórstwa.

SKLEP DETALICZNY GOSPODARSTWA, E-SKLEP
Zgodnie z zasadą „od pola do stołu” w gospodarstwie dąży się do maksymalnego skracania drogi produktów rolnych do konsumenta, dzięki temu zachowana będzie wysoka jakość produktów rolnych oraz obniżone będą koszty transportu.
Na terenie gospodarstwa, kilka lat temu, otwarto sklepik z produktami gospodarstwa oraz uruchomiono sprzedaż wysyłkowa poprzez „e-sklep”.

DZIAŁALNOŚĆ GASTRONOMICZNA I TURYSTYCZNA
Gospodarstwo oferuje odwiedzającym w każdy dzień tygodnia odpoczynek na łonie natury nad brzegiem jeziora Juchowo, przy którym znajduje się teren rekreacyjny wraz z drewnianym placem zabaw dla dzieci oraz zagroda edukacyjna owiec, kóz, świń, gęsi oraz kur.
W gospodarstwie prowadzona jest również działalność gastronomiczna i cateringowa, której bazę stanowią ekologiczne surowce gospodarstwa oraz od regionalnych dostawców.
Misja strategii „od pola do stołu” jest spójna z działaniami Projektu Wiejskiego i będzie rozwijana w kolejnych latach, gdyż rolnictwo ekologiczne i biodynamiczne działa w interesie społecznym, przyczyniając się do ochrony środowiska oraz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.