Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Grodkowice

Od ponad 150 lat Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Grodkowice zajmuje się szeroko pojętą działalnością doświadczalną w zakresie hodowli roślin. Głównym filarem jest produkcja kwalifikowanego materiału siewnego oraz prowadzenie tak zwanej hodowli zachowawczej.  Ogólna powierzchnia Zakładu wynosi 525 ha, w tym 400 ha gruntów ornych oraz 50 ha łąk i 50 ha pastwisk. Główną grupy uprawianych gatunków stanowią: rzepak ozimy, pszenica ozima, kukurydza, pszenica jara, pszenżyto ozime, owies, soja. W większości gatunki te są uprawiane na polach produkcyjnych, jednak corocznie zakładane są plantacje nasienne zbóż, a materiał siewny pojawia się w ofercie sprzedaży.

Od kilkunastu lat działalność Zakładu ukierunkowano na prace atestacyjne w następujących gatunkach roślin: zboża – pszenica ozima i jara, pszenżyto ozime i jare, jęczmień jary, owies. Przemawia za tym lokalizacja Zakładu, związany z nią swoisty mikroklimat oraz warunki glebowe.

Zakres prac w roślinach zbożowych to głównie ocena nowo wyhodowanych rodów i materiałów wyjściowych do dalszej hodowli pod względem plonowania oraz reakcji na środowisko ze szczególnym uwzględnieniem odporności na choroby grzybowe takie jak mączniak, rdza brunatna plamistości liści i kłosów.

Punkt doświadczalny w Grodkowicach jest szczególnie ceniony przez hodowców ze względu na weryfikację ich odmian pod względem odporności na choroby grzybowe. Ponadto prowadzone są prace hodowlane nad owsem ozimym oraz działania w zakresie utrzymania kolekcji jęczmienia jarego i ozimego.

Oprócz hodowli i produkcji konwencjonalnej Zakład prowadzi wieloletnią współpracę z certyfikowanymi gospodarstwami ekologicznymi w zakresie badań zarówno nad odmianami współczesnymi, jak i historycznymi (odmiany regionalne pszenic ozimych, płaskurka, samopsza). Badania te są cennym źródłem informacji w zakresie doboru odmian do uprawy ekologicznej.

Zakres prac Zakładu obejmuje także badania odmian będących już w rejestrze, a wymagających szczegółowej oceny przydatności dla danego rejonu. W tym zakresie prowadzone jest Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe (PDO) na 5 gatunkach zbóż – pszenica jara, pszenica ozima, żyto ozime, jęczmień ozimy, pszenżyto ozime. Ma to powiązanie z rozwijaniem produkcji kwalifikowanego materiału siewnego najnowszych, wysokoplennych odmian, propagowaniem ich i sprzedażą rolnikom, głównie na obszarze Polski Południowej. Badania prowadzone są nie tylko na poletkach doświadczalnych, ale również w „doświadczeniach łanowych” na większych powierzchniach (od kilkunastu arów do hektara), przeznaczonych do oceny plonowania zależnej od zastosowanego nawożenia oraz środków ochrony roślin.

Wśród wielu osiągnięć hodowlanych Zakład Doświadczalny Grodkowice jako pierwszy w Polsce zarejestrował odmiany regionalne pszenic ozimych. Są to w większości pszenice przedwojenne wyhodowane w Grodkowicach. Prace poprzedzające etap rejestracji trwały wiele lat. Ostatecznie do rejestru krajowego trafiły 4 odmiany:

• Ostka Gruboziarnista Grodkowicka
• Ostka Grodkowicka
• Square Head Grodkowicka
• Almari

Odmiany regionalne mają szczególne znaczenie ze względu na ważne dziedzictwo genetyczne
i kulturowo-historyczne, wartości: solidność, płodność, odporność na choroby i szkodniki, stresy środowiska: susza i mróz, przystosowanie do miejscowych warunków glebowo-klimatycznych. Badania naukowe potwierdzają wartość dawnych odmian jako źródła różnorodności genetycznej i kulturowego dziedzictwa poszczególnych regionów.

Zakład Doświadczalny Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Grodkowice stanowi transfer wiedzy i wyników badań do praktyki rolniczej. Na coraz większą skalę organizuje:

• szkolenia z zakresu hodowli i nasiennictwa roślin rolniczych, pokazy urządzeń i sprzętu rolniczego,
• spotkania rolników i producentów środków ochrony roślin, nawozów, maszyn itp.

• szkolenia dla studentów oraz uczniów polskich i zagranicznych uczelni oraz szkół.

Z uwagi na fakt, że siedzibę Zakładu stanowi Zespół Dworski wpisany do rejestru zabytków, bardzo atrakcyjny pod względem architektonicznym oraz bogaty w tradycje historyczne nie tylko związane z produkcją rolną, od kilku lat w pięknym pałacu otoczonym parkiem odbywają się cieszące się rosnącym powodzeniem:

• koncerty w ramach Festiwalu „Muzyka w Pałacu Żeleńskich w Grodkowicach”,
• spektakle teatralne,
• okolicznościowe wystawy obrazów, rzeźb, witraży.

Kontakt:

Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

Państwowy Instytut Badawczy

Zakład Doświadczalny Grodkowice

Grodkowice 1
32-015 Kłaj

tel. 12 284-10-95

e-mail: zd.grodkowice@grodkowice.pl

www.zdgrodkowice.pl